Zingeving is een omvattend woord, je hebt er niet direct een plaatje bij. Wat is nu precies het probleem waar Mensbeeld een antwoord op wil kunnen zijn? Woorden geven aan zingeving is in de loop van de tijd alleen maar ingewikkelder geworden. Werd zin en betekenis vroeger gestuurd door normen en waarden vanuit het geloof of de politiek, tegenwoordig lijkt zingeving, door het wegvallen van dergelijke dogmatische zekerheden, een meer individuele ordening te vergen. Ook hebben we te maken met sociale media, die ons een beeld schetsen dat geluk maakbaar is, “als je maar gelukkig bent”. Ideale beelden als norm, vinkjes bij Facebook, succesvolle verhalen op LinkedIn, prestatiegericht onderwijs, snel en vluchtig. Ik doe hier overigens in volle heftigheid aan mee! Ik durf inmiddels wel te erkennen dat ik, door zogenaamde levenssnijdende gebeurtenissen, het vermogen heb ontwikkeld om te kunnen filteren en bewuste keuzes te maken. Door de schijn, snelheid en volheid is de druk op psychologische hulp en de armoede door vereenzaming nog nooit zo groot geweest. De polycrisis en het besef dat we midden in een kanteling staan in ieders leven, welke ons allemaal aangaat en (aan)raakt, verlangen een dieper besef over waar het ons nu écht om te doen is. Wat draag ik bij, waar heb ik wél invloed op, wat geeft nu werkelijk betekenis? Deze ontwikkelingen en de daarbij ontstane vragen zijn de aanleiding voor de woorden: zingeving bespreekbaar maken. Het taal geven aan wat jij onder zingeving verstaat. Verwerkbaar staat voor de inzichten die ontstaan, zicht op patronen en structuren, het (her)kauwen, nieuwe betekenis geven, acceptatie, mildheid naar eerdere gebeurtenissen. De woorden werkbaar en toepasbaar duiden op eigenaarschap, het maken van bewuste keuzes en bewust gedrag. De aanleiding is ook dat ik in mijn werk in de zorg allerlei activiteiten tegenkom die een poging zijn om aan te sluiten bij het welzijn van de mens in kwetsbare omstandigheden. Wat is het goede doen voor deze mens, in de situatie op dit moment? Hoe geven we betekenis, hoe vertaal je zin? Hoe ziet ‘er (nog) toe doen’ eruit in een maatschappij met een toenemende vergrijzing? Wat doet het zien lijden en een toenemend complex gedrag met de zingeving van de zorgmedewerker? Het hoge percentage uitvallers in de zorgopleidingen roept ook vragen op met betrekking tot zin en betekenisgeving. Ook hier zouden taal, werkvormen en materiaal ondersteunend kunnen zijn. De grote zinvraag, waar filosofische stromingen en religieuze systemen zich al eeuwen mee bezighouden, wordt in de huidige tijd op een nieuwe wijze benaderd. Waarom zou je enkel uitgaan van wat denkers, profeten en zieners ons hebben nagelaten, als we inmiddels ook steeds meer weten over hoe een mens in elkaar zit? Dat is het uitgangspunt van de Finse filosoof Frank Martela (1981). “Nadat ik tien jaar onderzoek heb gedaan in de filosofie, psychologie en de geschiedenis van zingeving, staat voor mij één ding vast: bepalen wat het leven zin geeft, is simpeler dan je denkt,” zegt Frank Martela. “Bijna iedereen is weleens overvallen door het gevoel dat zijn of haar bestaan volkomen zinloos is. Het kan op een onbewaakt ogenblik, zomaar uit het niets gebeuren. Of juist na een groot verlies, de dood van een geliefde of dierbare. Ineens denk je: er is geen zin, mijn leven stelt niets voor. Uit talrijke studies blijkt dat zingeving belangrijk is voor onze motivatie en ons welzijn. Omgekeerd kan een gebrek aan ‘zin’ leiden tot depressie en suïcide. Mensen die hun eigen leven zinvol vinden, leven gemiddeld langer. De westerse mens is voor zingeving op zichzelf aangewezen. Tot twee generaties terug was de wereld in dit opzicht veel eenvoudiger, we hadden niet zoveel opties. Er waren grote cultureel-religieuze raamwerken, waar je in werd geboren. Nu is het eigenlijk volledig aan jezelf om te bepalen welke waarden jij omarmt. Toch is zingeving eenvoudiger dan je denkt. De kern is dat je je aandacht moet verleggen van ‘de zin van het leven’ – met algemene, voor iedereen geldige antwoorden – naar de ervaring van zin en geluk in je eigen leven, met hoogst persoonlijke antwoorden en betekenissen. Het mag simpel klinken, maar veel meer is het niet.”
Mensbeeld gebruikt de inzichten van Frank Martela voor haar verbeelding over zingeving. We hebben letterlijk zingeving vertaald naar “plaatjes die je kunt tekenen’. Een visuele voorstelling van beelden die ‘tot de verbeelding spreken’. Als je op zoek bent naar een structurele vermeerdering van zin in je leven of dat van anderen in kwetsbare omstandigheden, overweeg dan eens kennis te maken.
Wil je meer weten over hoe wij beeld en taal geven aan zin en betekenis? Bezoek vrijblijvend onze website voor informatie. Wellicht tot later, veel geluk en met goede zin!
